عفونت های تنفسی به عفونت هایی اطلاق می شود که سیستم تنفسی، شامل بینی، گلو، ریه ها و نای را تحت تاثیر قرار می دهند. این عفونت ها می توانند به وسیله ویروس ها، باکتری ها یا قارچ ها ایجاد شوند و علائمی مانند سرفه، گلودرد، تب، تنگی نفس و خستگی را به همراه داشته باشند.
شایع ترین انواع عفونت های تنفسی شامل سرماخوردگی، آنفولانزا، برونشیت و ذات الریه هستند. این عفونت ها به ویژه در فصول سرد سال و در افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، بیشتر مشاهده می شوند.
درمان معمولا شامل داروهای ضد ویروسی، آنتی بیوتیک ها یا درمان های حمایتی مانند استراحت و مصرف مایعات است.
علائم عفونت تنفسی
علائم عفونت های تنفسی می توانند بسته به نوع عفونت و شدت آن متفاوت باشند، اما معمولا شامل سرفه، گلودرد، تب، لرز، احساس خستگی شدید، سردرد، درد عضلانی و مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس یا خس خس سینه می شوند.
در عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا، این علائم ممکن است به همراه آبریزش بینی، عطسه، و سرفه خشک یا خلط دار مشاهده شوند.
در عفونت های شدیدتر مانند ذات الریه، تب بالا، تنگی نفس شدید، درد قفسه سینه، و حتی سرفه با خون یا خلط غلیظ ممکن است مشاهده شود.
برخی از افراد ممکن است دچار تغییرات در صدا، مانند خش صدا یا صدای خس خس، نیز بشوند. این علائم در صورت درمان مناسب بهبود می یابند، اما در صورت عدم درمان یا وجود مشکلات زمینه ای، می توانند به مشکلات جدی تر تبدیل شوند.
عوامل ابتلا به عفونت تنفسی
عفونت های تنفسی به وسیله عوامل گوناگونی ایجاد می شوند که شایع ترین آن ها ویروس ها، باکتری ها و در برخی موارد قارچ ها هستند. ویروس هایی مانند رینوویروس (عامل اصلی سرماخوردگی)، ویروس آنفولانزا، ویروس کرونا و آدنوویروس از شایع ترین عوامل ویروسی محسوب می شوند.
باکتری هایی مانند استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفلوآنزا و میکوپلاسما پنومونیه نیز می توانند موجب عفونت های تنفسی فوقانی یا تحتانی شوند.
عوامل محیطی نظیر آلودگی هوا، دود سیگار، گرد و غبار، و تماس با مواد شیمیایی محرک نیز می توانند زمینه را برای بروز یا تشدید این عفونت ها فراهم کنند.
علاوه بر این، شرایط فردی مانند ضعف سیستم ایمنی، سن بالا یا پایین، بیماری های زمینه ای مثل دیابت، آسم یا بیماری های قلبی، و تماس نزدیک با افراد بیمار از دیگر عواملی هستند که احتمال ابتلا به عفونت های تنفسی را افزایش می دهند.
همچنین تغییرات فصلی، به ویژه در پاییز و زمستان، به دلیل شیوع بیشتر ویروس ها و کاهش مقاومت بدن در برابر عوامل بیماری زا، نقش مهمی در بروز این عفونت ها دارند.
روش های درمان خانگی عفونت تنفسی
درمان خانگی عفونت های تنفسی معمولا با هدف کاهش علائم و تسریع روند بهبود انجام می شود و شامل روش های ساده و در دسترس است.
مصرف مایعات گرم مانند دمنوش های گیاهی (نعناع، بابونه، زنجبیل) و آب ولرم با عسل و لیمو می تواند به تسکین گلودرد و کاهش سرفه کمک کند.
بخور آب گرم یا استفاده از دستگاه بخور نیز در مرطوب نگه داشتن مجاری تنفسی و کاهش احتقان بینی مؤثر است.
استراحت کافی، پرهیز از فعالیت های سنگین و رعایت تغذیه مناسب با مصرف میوه ها و سبزیجات تازه به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
غرغره آب نمک ولرم برای تسکین گلودرد و کاهش التهاب مؤثر است. همچنین مصرف سوپ های گرم و مواد غذایی سبک می تواند به حفظ انرژی بدن و بهبود حال عمومی کمک کند.
پرهیز از مصرف دخانیات و قرار گرفتن در معرض دود و آلودگی هوا نیز در روند بهبودی بسیار اهمیت دارد. البته در صورت شدت گرفتن علائم یا طولانی شدن بیماری، مراجعه به پزشک ضروری است.
روش های درمان دارویی عفونت تنفسی
درمان دارویی عفونت های تنفسی بسته به نوع عامل بیماری زا (ویروسی، باکتریایی یا قارچی) و شدت علائم متفاوت است.
در عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا معمولا درمان حمایتی با داروهای تب بر و ضد درد مانند استامینوفن و ایبوپروفن برای کاهش تب، گلودرد و بدن درد انجام می شود و در موارد خاص از داروهای ضدویروس مانند اسلتامیویر (برای آنفولانزا) استفاده می شود.
در عفونت های باکتریایی مانند برونشیت چرکی یا ذات الریه باکتریایی، آنتی بیوتیک هایی نظیر آموکسی سیلین، آزیترومایسین یا سفالوسپورین ها تجویز می شود.
در صورت وجود علائم آلرژیک یا گرفتگی بینی، داروهای آنتی هیستامین و ضداحتقان مانند لوراتادین یا فنیل افرین نیز ممکن است توصیه شود.
برای کاهش سرفه، شربت های ضدسرفه و نرم کننده گلو مانند دکسترومتورفان و گایافنزین به کار می رود.
در عفونت های قارچی نادر تنفسی، داروهای ضدقارچ مانند فلوکونازول تجویز می شود.
لازم است داروها تحت نظر پزشک مصرف شوند تا از عوارض جانبی، مقاومت دارویی و مصرف بی مورد آنتی بیوتیک ها جلوگیری شود.
استفاده از دستگاه تصفیه هوا برای کاهش علائم عفونت های تنفسی
یک دستگاه تصفیه هوا با کیفیت مناسب می تواند آلاینده های هوا را تا حد زیادی از بین ببرد و محیطی عاری از آلودگی برای افراد خانه به ارمغان بیاورد.
شرکت مرکز کنترل ایران با حدود 50 ساله سابقه به عنوان نماینده رسمی هانیول در ایران، اقدام به ارائه محصولات تصفیه هوای هانیول در کشور نموده است. این دستگاه ها با برخورداری از فیلتر هپا و فیلتر کربن اکتیو قادرند تا 99.99% از آلاینده های هوای خانه را پاکسازی کنند.
برخی از مدل های تصفیه هوای هانیول با بهره گیری از فیلتر UV، ویروس ها، باکتری ها و میکروب ها را نیز از بین می برند. از این رو برای افراد با بیماری های تنفسی بسیار مناسب هستند.